HEALTH CORNER

ขอเสนอสาระน่ารู้เกี่ยวกับรูปแบบของยาชนิดต่างๆ เพื่อเป็นเกร็ดความรู้ในการเลือกใช้ยาให้ถูกต้อง

ปัจจุบันการผลิตยาได้แบ่งเป็นรูปแบบต่างๆ ทั้งยารับประทาน ยาฉีด และยาใช้ภายนอก เพื่อให้เกิดความสะดวกต่อผู้ใช้มากที่สุด สำหรับรูปแบบของยาที่ใช้ อย่างแพร่หลาย มีดังนี้

ยาเม็ด คือยาที่เป็นผงแห้งแล้วถูกอัดเม็ด มีทั้งแบบไม่ได้เคลือบน้ำตาล เช่น โซดามินต์ แอสไพริน และแบบเคลือบน้ำตาล เช่น วิตามินรวม เฟอรัส ซัลเฟต เป็นต้น

ยาแคปซูล เป็นรูปแบบของยาที่มีเจลาตินหุ้ม ซึ่งมีทั้งแบบแข็ง และอ่อนนุ่ม โดยปลอกหุ้มนี้จะช่วยกลบรสขมของยาได้ เช่น คลอแรมเฟนิคอล ซึ่งมีรสขมมาก

ยาอมใต้ลิ้น เป็นยาที่ถูกดูดซึมได้ดีในเยื่อบุช่องปาก เหมาะสำหรับใช้เพื่อให้ออกฤทธิ์เร็ว หรือหลีกเลี่ยงการถูกทำลายโดยกรดในกระเพาะอาหาร

ยาน้ำ เป็นของเหลวซึ่งมีลักษณะเป็นน้ำใส หรือเป็นน้ำแขวนตะกอน ส่วนผสมในยาน้ำนอกจากจะมีตัวยาแล้ว ยังมีตัวทำละลาย สารแต่งกลิ่น และสี

ยาหยอด เป็นรูปแบบหนึ่งของยาน้ำซึ่งไม่แต่งกลิ่น ใช้เป็นยาหยอดหู หยอดตา หรือหยอดจมูก

ยาฉีด เป็นรูปแบบหนึ่งของยาน้ำ ใช้โดยการฉีดเข้าสู่ร่างกาย เช่น การฉีด อินซูลินในคนที่เป็นโรคเบาหวาน

ขี้ผึ้ง และครีม เป็นยาที่ใช้ทาบริเวณผิวหนัง

ยาพ่น เป็นยาที่มีเครื่องพ่นอยู่ด้วย เพื่อให้ยาที่เตรียมสามารถกระจายเป็นอนุภาคเล็กๆ และออกฤทธิ์ต่อผิวหนังเยื่อบุช่องจมูก และหลอดลมโดยตรง ยาพ่นส่วนใหญ่ให้ผลเฉพาะที่ และป้องกันฤทธิ์ที่ไม่พึงประสงค์ต่อร่างกายส่วนอื่น

ยาเหน็บ เป็นยาที่สอดเข้าไปในช่องเปิด เช่น ช่องคลอด ทวารหนัก ตัวยา อาจออกฤทธิ์เฉพาะที่ตรงบริเวณที่เหน็บ หรือซึมเข้ากระแสเลือดออกฤทธิ์ ได้ทั่วร่างกาย

ยาแผ่น ลักษณะคล้ายแผ่นพลาสเตอร์ที่มีตัวยาบรรจุอยู่ ใช้แปะตามส่วนต่างๆ ของร่างกายที่ต้องการรักษา ตัวยาจะซึมผ่านผิวหนังเข้าสู่กระแสเลือด

ที่มา : www.thairath.co.th 

โดย คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี